Tijdens het lezen van een korte synopsis van de film kwamen er meteen enkele vragen in me op.
- Hoe gebeurt zo een besnijdenis?
- Wie komt er voor in aanmerking en wie niet?
- In welke landen wordt dit allemaal toegepast?
- Gebeurt het omwille van religieuze redenen?
De film
Elke zeven jaar wordt in Afrikaanse dorpen het ritueel van vrouwenbesnijdenis georganiseerd. Een aantal jonge meisjes slaan hiervoor op de vlucht en zoeken onderdak bij Collé, een sterke vrouw die ooit zelf slachtoffer van besnijdenis is geweest.
Verdieping
Wat is vrouwenbesnijdenis?
In de Engelse literatuur spreekt met over female genital mutilation. Uit deze term kunnen we afleiden dat het gaat over verminking bij vrouwen.
Men kan vier verschillende categorieën onderscheiden:
- Type 1: Het wegsnijden van de voorhuid van de clitoris. Hierbij kan de clitoris geheel of gedeeltelijk verwijderd worden.
- Type 2: Het wegsnijden van de clitoris met verwijdering van de schaamlippen. Deze kunnen helemaal of slechts gedeeltelijk verwijderd worden.
- Type 3: Het gedeeltelijk of volledig wegsnijden van externe geslachtsdelen (clitoris en schaamlippen) en het samen naaien, dichtmaken van de clitoris.
- Type 4: Onder dit type vallen andere behandelingen, zoals het aanprikken, doorprikken of doorsnijden, uittrekken of verbranden van de clitoris. Het afschrapen van het weefsel rond de vaginale opening, het insnijden van de vagina of het inbrengen van bijtende stoffen of kruiden in de vagina om bloedingen te veroorzaken en de vaginale opening te verstrakken.
De gevolgen voor de gezondheid van de vrouw, zowel op lange als korte termijn, zijn onvoorzien. Dit hangt samen met het soort besnijdenis dat wordt uitgevoerd en de gehanteerde hygiëne voorschriften. Helaas is dit laatste vaak miniem toegepast waardoor er infecties, bloedingen en zweren kunnen ontstaan vlak na de behandeling. Door een slechte medische behandeling kan dit in het ergste geval leiden tot de dood.
Naast de gevolgen op korte termijn bestaan er ook gevolgen op lange termijn. Bijvoorbeeld: last bij urineren, vorming van litteken weefsel, pijn bij geslachtsgemeenschap, bevallingsproblemen, enzovoort.
Verder zijn er ook nog de psychische gevolgen voor de persoon. Dit begint meestal met een trauma over de gebeurtenis zelf en kan angstaanvallen en depressies tot gevolg hebben.
Naast de gevolgen op korte termijn bestaan er ook gevolgen op lange termijn. Bijvoorbeeld: last bij urineren, vorming van litteken weefsel, pijn bij geslachtsgemeenschap, bevallingsproblemen, enzovoort.
Verder zijn er ook nog de psychische gevolgen voor de persoon. Dit begint meestal met een trauma over de gebeurtenis zelf en kan angstaanvallen en depressies tot gevolg hebben.
De geschiedenis van vrouwenbesnijdenis
Vrouwenbesnijdenis bestond al voor het ontstaan van de Islam en het Christendom. Het kent een oorsprong bij de Egyptenaren. Er werden enkele mummies terug gevonden waarop een besnijdenis toegepast was.
Het fenomeen doet zich voor bij verschillende gemeenschappen van alle religies. Wat wel opvallend is, is dat in bepaalde moslim landen zoals Egypte en Soedan, vrouwenbesnijdenis frequent voorkomt en in andere moslim landen zoals Turkije, Iran, Libanon enzovoort, er geen sprake is van besnijdenis.
Op onderstaande kaart van Afrika kan je zien waar vrouwenbesnijdenis het meest voorkomt. (De rode landen)
Ook bij ons kwam vrouwenbesnijdenis tot kort voor. Tot ongeveer 1950 werd het verwijderen van de clitoris in West-Europa en de Verenigde Staten toegepast.
De redenen waarom vrouwen worden besneden is niet overal hetzelfde. Achter elke reden zit een andere gedachtegang. We onderscheiden er vier.
- Schoonheid: Door de uitwendige geslachtsdelen bij een vrouw weg te halen zou de vrouw mooier zijn.
- Gezondheid: Er wordt gedacht dat een besnijdenis invloed heeft op de gezondheid. Het zou de gezondheid verbeteren en de vrouw sterker maken.
- Geloof: Er wordt beweerd dat het besnijden van vrouwen in de Koran staat.
- Seksualiteit: Volgens de traditie zou vrouwenbesnijdenis de vruchtbaarheid verhogen en de maagdelijkheid garanderen, evenals de trouw aan de echtgenoot.
We kunnen dus stellen dat vrouwenbesnijdenis een zaak is van alle tijden en alle plaatsen. Hoe het tegenwoordig is, wordt verder besproken in het onderdeel, vrouwenbesnijdenis nu.
Vrouwenbesnijdenis nu
Ieder jaar worden er twee miljoen meisjes besneden. Als gevolg daarvan zijn er wereldwijd 130 miljoen vrouwen genitaal verminkt (Verminkt, Khady, 2007). Per dag ondergaan er ongeveer 6000 meisjes deze behandeling, dit is dus 1 per 15 seconden. De meest voorkomende leeftijd verschilt per land. Het ligt wel tussen de 5 en 10 jaar. In ieder geval voor de eerste menstruatie.
Op onderstaande kaart is te zien in welke landen in Afrika vrouwenbesnijdenis tegenwoordig het meest voorkomt.
Het is een bijzonder ruwe schatting, maar België telt meer dan 2700 vrouwen die genitaal zijn verminkt (Het belang van Limburg 15/11/2009 ).
In de meeste gevallen gaat het over familie van immigranten die instromen uit Afrikaanse landen en hun cultuur en gewoonten hier proberen verder te zetten.
Organisaties
Na het schrijven van al deze informatie en een aantal keer geschrokken te zijn door de feiten die ik heb gevonden begon ik me af te vragen waarom niemand hier iets aan doet.
Het tegendeel is waar wanneer ik opzoek ga naar organisaties die zich inzetten tegen vrouwenbesnijdenis. Er zijn héél wat organisaties en mensen die er tegen zijn en proberen in te grijpen. Dit is echter niet makkelijk!
Als eerste vond ik de organisatie Unicef. Deze zet zich wereldwijd in voor het welzijn van kinderen.
Hierbij staat het Verdrag inzake de rechten van het kind centraal.
Unicef roept luidkeels: "Stop genitale verminking!". Ze doen dit onder andere door onderstaande videoboodschap.
- Een goede samenwerking met religieuze leiders. Zo kunnen zij hun gemeenschap informeren over de gevaren van genitale verminking.
- Samen werken met de media om zo de publieke opinie te beïnvloeden.
- Steun verlenen aan vrouwen- en praat groepen die discussies rond dit thema organiseren.
Anderzijds doet Unicef ook pleidooiwerk bij officiële instanties om wetten en structuren aan te passen.
Naast Unicef vond ik een merkwaardige persoon. Haar naam kwam me bekend voor en na verder opzoekingswerk bleek dat ik enkele jaren geleden een boek van haar gelezen had, namelijk verminking. Ik herinner me dat er gruwelijke scènes in voorkwamen over vrouwen die besneden werden.
De schrijfster, Khady Koita is de voorzitster van het Europese netwerk voor preventie van meisjesbesnijdenis.
Khady is een Senegaleese vrouw die op 13 jarige leeftijd uitgehuwelijkt werd aan haar neef in Frankrijk. Ze leefde zestien jaar met hem samen in Parijs. Omdat ze door hem werd uitgebuit, vernederd en mishandeld, besloot ze van hem te scheiden.
Khady stond mee aan de wieg van GAMS, een groepering die strijdt tegen genitale verminking en voor de rechten van de vrouw. Sinds 2000 is ze voorzitster van Euronet FGM, het Europese netwerk voor de preventie en afschaffing van vrouwelijke genitale verminking.
Besluit
Na het opzoekingswerk rond het thema vrouwenbesnijdenis zijn mijn vragen beantwoord. Toch blijf ik met een wrang gevoel zitten. Enerzijds ben ik geschokt door de wreedheid die er nog steeds bestaat op vlak van genitale verminking. Het onderwerp was in het begin een ver van mijn bed show maar toen ik dieper ging graver voelde ik me gepakt door de gebeurtenissen!
Anderzijds ben ik blij dat er mensen zich inzetten tegen genitale verminking. Ik besef dat ook kleine acties hun steentje bijdragen aan een groot probleem in de wereld.
Bronnen
Film 1 - Moolaadé, internet, 15 december 2011, (http://www.film1.nl/films/15380-Moolaade.html).
BOGAERT, L., Koran notities - vrouwenbesnijdenis, internet, 2005, (http://www.flw.ugent.be/cie/bogaert/bogaert21.htm).
RONDE, K., Vrouwenbesnijdenis in Europa is een blinde vlek, internet, 18 februari 2008, (http://www.kennislink.nl/publicaties/vrouwenbesnijdenis-in-europa-is-een-blinde-vlek).
Prevalence of Female Genital Mutilation (FGM) in Africa, internet, 15 december 2011, ( http://www.afrol.com/Categories/Women/FGM/msindex.htm).
Unicef - Vrouwenbesnijdenis, internet, 15 december 2011, (http://www.unicef.be/nl/page/vrouwenbesnijdenis).
BOULET, M., Mutilée, internet, 11 november 2005, (http://www.liberales.be/boeken/khady).
KOITA, K., Verminkt, The house of books, 2006.
Naast Unicef vond ik een merkwaardige persoon. Haar naam kwam me bekend voor en na verder opzoekingswerk bleek dat ik enkele jaren geleden een boek van haar gelezen had, namelijk verminking. Ik herinner me dat er gruwelijke scènes in voorkwamen over vrouwen die besneden werden.
De schrijfster, Khady Koita is de voorzitster van het Europese netwerk voor preventie van meisjesbesnijdenis. Khady is een Senegaleese vrouw die op 13 jarige leeftijd uitgehuwelijkt werd aan haar neef in Frankrijk. Ze leefde zestien jaar met hem samen in Parijs. Omdat ze door hem werd uitgebuit, vernederd en mishandeld, besloot ze van hem te scheiden.
Khady stond mee aan de wieg van GAMS, een groepering die strijdt tegen genitale verminking en voor de rechten van de vrouw. Sinds 2000 is ze voorzitster van Euronet FGM, het Europese netwerk voor de preventie en afschaffing van vrouwelijke genitale verminking.
Besluit
Na het opzoekingswerk rond het thema vrouwenbesnijdenis zijn mijn vragen beantwoord. Toch blijf ik met een wrang gevoel zitten. Enerzijds ben ik geschokt door de wreedheid die er nog steeds bestaat op vlak van genitale verminking. Het onderwerp was in het begin een ver van mijn bed show maar toen ik dieper ging graver voelde ik me gepakt door de gebeurtenissen!
Anderzijds ben ik blij dat er mensen zich inzetten tegen genitale verminking. Ik besef dat ook kleine acties hun steentje bijdragen aan een groot probleem in de wereld.
Bronnen
Film 1 - Moolaadé, internet, 15 december 2011, (http://www.film1.nl/films/15380-Moolaade.html).
BOGAERT, L., Koran notities - vrouwenbesnijdenis, internet, 2005, (http://www.flw.ugent.be/cie/bogaert/bogaert21.htm).
RONDE, K., Vrouwenbesnijdenis in Europa is een blinde vlek, internet, 18 februari 2008, (http://www.kennislink.nl/publicaties/vrouwenbesnijdenis-in-europa-is-een-blinde-vlek).
Prevalence of Female Genital Mutilation (FGM) in Africa, internet, 15 december 2011, ( http://www.afrol.com/Categories/Women/FGM/msindex.htm).
Unicef - Vrouwenbesnijdenis, internet, 15 december 2011, (http://www.unicef.be/nl/page/vrouwenbesnijdenis).
BOULET, M., Mutilée, internet, 11 november 2005, (http://www.liberales.be/boeken/khady).
KOITA, K., Verminkt, The house of books, 2006.
